Barneveldse Beek zit vol vis

BARNEVELD Wie niet vist, zou het misschien niet verwachten, maar de Barneveldse Beek zit vol vis, blijkt uit onderzoek dat ingenieursbureau ATKB uitvoert in opdracht van waterschap Vallei en Veluwe. Zeker het heringerichte deel ter hoogte van de Woudseweg.

Wouter Joosten reikt collega Stein Honders een uiteinde van het net aan en steekt de brug over naar de andere kant van de beek. Aan weerskanten van de brug maken de mannen het keernet vast en sluiten daarmee de beek af.

,,Zijn jullie aan het vissen vangen?”, vraagt een langsfietsend meisje. ,,Ja’’, antwoordt Wouter. ,,Welke vissen?” ,,Eigenlijk alles wat hier zit. Een beetje blankvoorn, snoekjes en zo.” ,,O”, reageert het kind en rijdt weer door. De mannen zijn klaar voor het volgende onderdeel: de boot te water laten.

ELEKTROVIS Terwijl Stein aanwijzingen geeft, stuurt Wouter de bedrijfsbus met boottrailer achteruit naar de waterkant. Dan kan de motorboot het water in. Uit de bus haalt Stein een stroomgenerator en plaatst die in de boot, terwijl Wouter de overige spullen inlaadt.

,,Dit is een onderzoek voor de Kaderrichtlijn water’’, legt Wouter uit. ,,Vis is daarin één van de parameters. Eén keer in de drie tot zes jaar wil het waterschap iedere watergang onderzocht hebben. Op groter water gebruiken we alle technieken die beroepsvissers ook gebruiken, maar hier is het vrij smal en ondiep en werken we met het elektrovisapparaat.” 

SCHEPNET De mannen trekken een waadpak aan en stappen in de boot. Wouter start de motor en stuurt stroomopwaarts langs de oever, terwijl Stein gereed staat met een schepnet, dat is aangesloten op de generator. Zodra hij het net in het water houdt, ontstaat daar een ‘stroomveld’, waardoor vissen die in de buurt zwemmen even verdoofd worden en gemakkelijk te vangen zijn. ,,Op het net staat een spanning, daardoor worden de vissen aangetrokken.”

Al snel heeft Stein de eerste vissen te pakken. Hij deponeert ze in een bak water in de boot. Daar zwemt een zilverkleurige voorn het net in. Opeens krijgt Stein het druk: een hele school visjes zwemt rond de boot. Wouter vaart echter door, maar vangt met een handschepnet enkele vissen die Stein miste. En dan nog zullen ze niet alles vangen, maar genoeg om een goed beeld te krijgen van de visstand ter plaatse.

OEVERPLANTEN Intussen wijst Wouter zijn collega op water- en oeverplanten, ook die worden genoteerd: liesgras, grote kattenstaart, harig wilgenroosje, smalle waterpest… Als de boot aankomt bij een veldje prachtig bloeiende watergentianen geeft de gps-meter aan dat de beoogde 250 meter is bereikt. Wouter legt de boot stil. ,,Voor het vissenwelzijn gaan we eerst tellen.”

Hij legt een meetlat op de waterbak en terwijl Stein de alweer bijkomende vissen er één voor één uit haalt en terugzet in de beek noteert hij aantal, soort en lengte in centimeters. ,,BV 4, 3, 7, 13, 8….” ,,Genoeg kleinere blankvoorn opgemeten’’, zegt Wouter dan en Stein vervolgt: ,,BV middel 6 keer, baars van 21 en 14, riviergrondel van 4.” De laatste is te herkennen aan de blauwe glans en is een leuke soort in stromend water, evenals het bermpje dat Stein uit de bak opvist.

BRASEM Enkele jongens op de kant kijken geboeid toe. ,,Veel bekijks hier in de stad – dorp”, merkt Wouter op. Als de bak leeg is, draait hij de boot en vaart langs de andere oever terug tot het keernet. Ook hier een flinke vangst, waaronder snoek, zeelt, ruisvoorn en vetje. Ook brasem is gevangen, een beruchte bodemwoeler, maar een paar kleine exemplaren doen geen kwaad. Bovendien is enigszins troebel water goed voor de soortenrijkdom, is de ervaring van de onderzoekers.

Over de jaren heen ziet het waterschap het aantal vissoorten in de Barneveldse Beek afnemen, vertelt adviseur Sari Schoo. Verschillende factoren spelen een rol. ,,We hebben vaker te maken met droogte en extremere temperaturen.” Vooral ziet ze een daling in het aantal trekvissen, zoals paling. ,,Om de situatie te verbeteren, werken we aan aanleg van vispassages bij obstakels als stuwen. Daarnaast zorgt herstel van meanders en natuurvriendelijke oevers voor meer diversiteit in en om de beek, waardoor het gebied geschikt wordt voor meer soorten.”

Kees van Reenen