Verpleegkundige Jozua uit Barneveld voert actie voor ‘hartverscheurend probleem’

BARNEVELD Jozua van Duuren uit Barneveld krijgt landelijk publiciteit met zijn actie om infuuswonden bij kwetsbare baby’s te voorkomen. Tot nu toe is al bijna 170.000 euro gedoneerd voor aanschaf van monitoren om razendsnel in te kunnen grijpen. ,,Het lijden door slecht zittende infusen is hartverscheurend.’’

Jozua (49) is ruim veertien jaar verpleegkundige op de Neonatale Intensive Care Unit (NICU) van het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht. ,,Je mag het ook gewoon baby intensive care noemen’’, zegt de Barnevelder met een glimlach.

Op ‘zijn’ afdeling wordt intensieve zorg gegeven aan te vroeg geboren baby’s en/of zieke pasgeborenen. Daaronder zijn ook kinderen uit deze omgeving, want het Meander Medisch Centrum in Amersfoort, waarvoor inwoners van de gemeente Barneveld kunnen kiezen, valt onder de NICU-regio van het Wilhelmina Kinderziekenhuis.

(lees verder onder de foto)

Jozua aan het werk op de baby intensive care in Utrecht. - Foto Klaas Jan van der Weij

VANAF 500 GRAM Op de baby intensive care in Utrecht komen kinderen die geopereerd moeten worden en baby’s met neurologische problemen, tot twee weken na de bevalling. En daarnaast te vroeg geboren kinderen, na een zwangerschap van 24 tot 30 weken. Dat zijn baby’s vanaf ongeveer 500 gram tot drie à vier pond. ,,Alle kinderen op de intensive care hebben een infuus nodig’’, vertelt de Barnevelder in zijn woning in de wijk Veller. ,,Daarmee krijgen ze voedingsstoffen, zoals eiwitten en mineralen, en eventueel medicijnen.’’

(lees verder onder de foto)

Het inbrengen van een infuus in een minuscuul bloedvat is precisiewerk. - Foto Klaas Jan van der Weij

VEEL PIJN Een veel voorkomend probleem bij deze zeer jonge patiëntjes zijn wonden die ontstaan doordat een infuus niet goed zit. ,,Je kunt je voorstellen dat het inbrengen van een infuus bij deze baby’s precisiewerk is, ze hebben minuscule bloedvaten’’, licht Jozua toe. 

,,Een infuus kan net naast het bloedvat terecht komen of de naald gaat iets te ver en soms wordt het bloedvat beschadigd tijdens het zoeken met de naald naar de juiste plek. De vloeistof komt dan onder de huid terecht. Dat geeft baby’s veel pijn en veroorzaakt soms nare wonden.’’

(lees verder onder de foto)

Een heel ‘gewoon’ beeld op de baby intensive care in Utrecht. - Foto Klaas Jan van der Weij

ACHTER DE FEITEN De ic-verpleegkundige legt uit dat een infuus met een pleister en een spalkje wordt vastgemaakt. ,,Daardoor kun je niet altijd goed zien als er schade ontstaat. En de hele kleintjes huilen nog niet. De hartslag gaat ook niet omhoog en ze worden niet onrustig. Ze zijn dus niet in staat om zelf aan te geven dat ze pijn hebben en kunnen zelfs met pijn in slaap vallen. Daardoor kan een verkeerd aangesloten infuus urenlang blijven zitten.’’

Een infuus wordt in principe elk uur gecontroleerd. ,,Maar dat lukt door drukte op de afdeling niet altijd en als een baby eindelijk in slaap is gevallen, denk je soms: ‘Laat hem of haar nu maar even rusten’. Het menselijk oog kan niet waarnemen wat er in een bloedvat gebeurt. We controleren natuurlijk regelmatig het infuus en roepen bij twijfel een collega erbij. Maar je loopt eigenlijk altijd achter de feiten aan. Als je dan het huidletsel ziet bij een verkeerd gelopen infuus, is dat hartverscheurend.’’

(lees verder onder de foto)

Een voorbeeld van licht infuusletsel op de babyhuid. - Foto Klaas Jan van der Weij

REGISTRATIEFORMULIER De Barnevelder is lid van de infuus-kerngroep van de baby intensive care van het Wilhelmina Kinderziekenhuis (WKZ). ,,Wij zorgen onder meer voor scholing van collega’s om infusen te prikken, adviseren bij aanschaf van nieuw materiaal en zijn vraagbaak voor collega-verpleegkundigen.’’

Een jaar of vijf geleden wordt op initiatief van Jozua een zelf bedacht registratieformulier voor infuusletsel ingevoerd op de afdeling. ,,Daarin zijn wij vrij uniek, andere ziekenhuizen in Nederland hebben dat niet. We houden onder meer de letselgraad bij - die varieert qua zwaarte van 1 tot 4 -, we meten de omvang van zwellingen op de huid, noteren welke vloeistof is toegediend en we kunnen foto’s uploaden.’’

Op zijn laptop laat de Barnevelder een aantal voorbeelden van infuuswonden zien. ,,Daar moet je wel tegen kunnen’’, waarschuwt hij vooraf. De foto’s tonen dieprode en soms zelfs bijna zwarte vlekken op de babyhuid en centimeters lange zwellingen. ,,Zoiets gaat je niet in de koude kleren zitten.’’

(lees verder onder de foto)

Verpleegkundige Jozua van Duuren. - Ivar Pel Fotografie

INFUUSMONITOR Een goede registratie is noodzakelijk om de ernst van het probleem duidelijk te maken bij artsen en de ziekenhuisleiding, benadrukt Jozua. ,,Ik wil het alle collega-verpleegkundigen die hiermee te maken hebben sterk aanraden: begin in ieder geval met registreren.’’

De Barnevelder komt een jaar of vier terug via zijn teamleider in contact met een vertegenwoordiger van IV Watch, een apparaat uit de Verenigde Staten dat infusen in de gaten houdt. De afkorting IV staat voor intraveneus, wat letterlijk ‘in een ader’ betekent. Jozua is direct onder de indruk, want in ziekenhuizen in Qatar wordt de infuusmonitor dan al met succes toegepast. 

PROEFWEEK Hij krijgt het voor elkaar om een proef te mogen doen op ‘zijn’ baby intensive care. De coronaperiode gooit echter roet in het eten. De Amerikaanse fabrikant mag niet naar Utrecht komen, maar uiteindelijk lukt het eind 2022 alsnog. 

De monitors worden een week gebruikt, met groot succes, blikt Jozua terug. ,,De high-tech apparaatjes houden het infuus van de baby met infrarood licht in de gaten en slaan in een heel vroeg stadium alarm als er iets mis is. We hebben tijdens de proefweek meerdere keren vroegtijdig meldingen gekregen en geen letsel gehad. De week daarvoor en de week erna waren er wel baby’s met infuuswonden.’’

Een deel van de baby intensive care van het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht. - Foto Klaas Jan van der Weij

ACTIEWEBSITE Op basis van deze resultaten wordt begin dit jaar met steun van de Stichting Vrienden van het Wilhelmina Kinderziekenhuis een actiewebsite gemaakt om geld in te zamelen voor de aanschaf van vijftien IV Watch-monitoren - per stuk zo’n 3.500 euro - en een groot aantal bijbehorende sensoren, die naast het infuus worden geplakt (à 50 euro). Het streefbedrag is 100.000 euro.

Als de actie tegen infuusletsel bij baby’s landelijk de aandacht trekt, wordt er massaal gedoneerd, waardoor de teller nu op bijna 166.000 euro staat. ,,De eerste grote publicatie was een verhaal met een fotoreportage in de Volkskrant, dankzij fotograaf Klaas Jan van der Weij’’, vertelt Jozua. ,,Wij waren als gezin tijdens de coronaperiode online gaan schaken en een schaakplatform wilde daarover een artikel maken. Klaas Jan kwam de foto’s maken en vroeg toen hij wegging wat mijn beroep is. Toen bleek dat hij altijd al een fotoreportage op een baby intensive care had willen maken. Hij is in Utrecht op bezoek geweest en heeft het verhaal over infuuswonden bij de redactie aangekaart. Daarna is het balletje gaan rollen. Zijn foto’s mogen we voor onze actie vrij gebruiken.’’

(lees verder onder de foto)

Te vroeg geboren kinderen zijn baby’s vanaf ongeveer 500 gram tot drie à vier pond. - Foto Klaas Jan van der Weij

ENGELTJE OP DE SCHOUDER Jozua en zijn collega’s op de baby intensive care zijn aangenaam verrast door het enorme aantal donaties uit heel Nederland. ,,We kunnen al het geld heel goed gebruiken. We hebben vijftien monitoren besteld en een groot aantal sensoren, hopelijk worden deze in oktober geleverd. Maar de apparaten hebben ook onderhoud nodig en moeten na een aantal jaren worden vervangen. Ons uiteindelijke doel is dat de infuusmonitoring wordt ingebed in de ‘normale’ zorg op onze afdeling.’’

,,Prikken voor infusen blijft nodig en we moeten dat als ic-verpleegkundigen blijven beoordelen’’, benadrukt de Barnevelder. ,,Maar we hebben straks wel een apparaat dat de infusen continu in de gaten houdt. Dat is een grote geruststelling, zowel voor ons als voor de ouders. Een collega zei tijdens de proefweek: ‘Het is net alsof er een engeltje over onze schouders meekijkt’. We kunnen hiermee de juiste zorg bieden en onnodig leed voorkomen, dat is een geweldige verbetering.’’

Doneren voor de actie kan via de website actievoorwkz.nl/infuusmonitor

---------------------------------

‘BABY INTENSIVE CARE VOELDE ALS EEN SOORT THUIS’

De nu 5-jarige Luna uit Voorthuizen werd op 12 juni 2018 geboren in het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht. Dat was na een zwangerschap van 27 weken en Luna woog maar 770 gram, vertelt haar moeder. ,,Ze heeft negen weken op de baby intensive care gelegen en Jozua was een tijdje voor ons de eerstverantwoordelijke verpleegkundige. We hadden een leuke klik met hem. Luna heeft meerdere infusen gehad, maar gelukkig nooit letsel opgelopen.’’

(lees verder onder de foto)

Luna woog bij de geboorte 770 gram. - Eigen foto

,,Ik kijk met een dubbel gevoel terug op deze periode’’, vervolgt ze. ,,Het is voor alle ouders een nachtmerrie als je kind op de intensive care ligt. Er komt enorm veel op je af en we wisten niet of Luna het zou overleven. Toen ze na negen weken naar de medium care mocht, waren we natuurlijk blij. Naar dat moment hadden we steeds uitgekeken. Tegelijk vonden we het jammer dat Luna daar wegging, omdat de intensive care voor ons een soort thuis was geworden. Niet alleen door de hele goede zorg, maar ook door gesprekken met de verpleegkundigen. Ik dacht altijd dat mensen die daar werken ‘hard’ worden door de heftige dingen die ze meemaken. Maar wij hebben echt ervaren dat ze heel liefdevol zijn.’’

(lees verder onder de foto)

Luna is nu een gezond meisje van 5 jaar. - Eigen foto

De Voorthuizense is de afdeling neonatologie van het Wilhelmina Kinderziekenhuis blijven volgen en heeft ook gedoneerd aan de actie voor de aanschaf van monitoren om infuusletsel bij baby’s te voorkomen. ,,Als je kind daar zelf heeft gelegen, triggert dat natuurlijk extra.’’

Luna is inmiddels een gezond meisje van vijf jaar. ,,Je ziet er niets meer van dat ze bij de geboorte superklein was’’, zegt haar moeder. Ze is op 10 augustus bevallen van een tweede kind, zoon Scott. ,,Hij woog 2900 gram, dat was heel wat meer dan Luna, maar wij vonden het nog steeds klein’’, besluit ze met een lach.