Provincie denkt aan immense uitbreiding Stroe: 25.000 woningen

STROE Stroe staat mogelijk voor een gigantische uitbreiding van het aantal woningen. Voor het dorp, waar woensdag nog het grote boerenprotest plaatsvond, lijkt de provincie Gelderland in te zetten op een enorme verstening. In ‘Stroe City’, zoals de provincie Gelderland het dorp noemt, moeten op termijn 25.000 woningen bij komen. Ter vergelijking: het dorp Barneveld telt er momenteel iets meer dan 23.000. En: de intensieve veehouderij in de Gelderse Vallei moet ‘radicaal’ worden afgebouwd. 

Dit blijkt uit een eerste verkenning die de provincie heeft gepresenteerd in de startnotitie ‘Naar een nieuwe kaart van Gelderland: verkennen, puzzelen en afspreken’. In dit document geeft de provincie aan hoe ze de kaart van Gelderland de komende jaren opnieuw wil ‘intekenen’. Dit naar aanleiding van de vraag van minister Hugo de Jonge (Ruimtelijke Ordening) om invulling te geven aan de nationale programma’s voor verstedelijking, de energietransitie en stikstof. Hij wil dat de provincies met concrete ruimtelijke voorstellen komen en dat deze voor 1 juli 2023 worden ingediend bij het Rijk.

De provincie heeft hiervoor zeven ‘focusgebieden in de Gelderse ruimte’ aangewezen. De gemeente Barneveld behoort tot focusgebied ‘Vallei Oost’. Dit wordt aan de westkant begrensd door Nijkerk en Leusden, aan de zuidkant door Ede, aan de oostzijde door Apeldoorn en in het noorden door Putten. Op een bijgevoegde kaart bij het document staat het aantal woningen vermeld dat de provincie in ‘Stroe City’ voor zich ziet: 25.000 stuks. ,,Stroe City heeft veel potentie”, licht de provincie toe. De toelichting hierbij is summier. Letterlijk staat er: ,,Vanuit ligging, vanuit bodemwatersysteem, potentie nieuw treinstation. Voorwaarde is koppeling met sanering landbouw (vliegwiel). Denk aan 10.000 en 20.000 woningen, richten op overloop en betaalbare woningen.”

Ook ‘in en rond Barneveld en Voorthuizen’ moet de woningbouw de komende jaren worden geïntensiveerd, al worden bij die dorpen geen concrete getallen genoemd. Ook moet er ruimte komen voor nieuwe werklocaties, nieuwe woonconcepten en moeten ‘knooperven’ worden gerealiseerd in het buitengebied: aan boerenerven die vrijkomen wordt langzaamaan ontwikkelingsruimte geboden, zoals woningbouw, waarbij de nieuwe bewoners zorg dragen voor het landschap, de recreatieve toegankelijkheid en de landbouw.

Over het gebied Vallei-Oost schrijft de provincie: ,,Een transitiegebied waar het huidige grondgebruik hard botst met de waarde van de naastgelegen Veluwe. De huidige concentratie van intensieve veehouderij past niet bij de ambities van de omgevingsvisie. Dit vergt een herinrichting van het gebied, met een kapitaalkrachtige hefboom om die transitie voor elkaar te krijgen. Kan de woningdruk vanuit het westen en de Vallei deze hefboom zijn om dit gebied te ontwikkelen als nieuw woongebied (hoge ligging naast A1/A30 en spoorlijn)? Daarnaast vergt het robuust maken van de Veluwe extra inzet op het bodem en watersysteem van de Veluwe.”

In de gemeente Barneveld betekent dit concreet dat, behalve de realisatie van ‘Stroe City’, er ook onder meer ingezet wordt op het creëren van een natuurverbinding tussen de Veluwe en de Utrechtse Heuvelrug ten noorden van Barneveld en ruimte wordt geboden aan beken ten zuiden van Barneveld. Dit om de ‘ruimtelijke, landschappelijke en ecologische structuur van de Gelderse Vallei te versterken’. 

De intensieve veehouderij moet ‘radicaal’ worden afgebouwd in de eerste verkenning. De agrarische sector moet zich voortaan niet meer focussen op ‘bulkproductie’, maar op ‘kennis- en kwaliteitsproductie’, aldus de provincie. ,,Minder richten op beesten houden en meer op specialisatie in keten, kennis en maakindustrie rondom pluimvee.” 

Er moet een einde komen aan de kalverhouderij, de pluimveehouderij moet in ‘kringlopen’ gaan werken en de varkenshouderij stelt in het gebied straks ‘weinig voor’. De toekomst ligt bij de ‘meer grondgebonden, natuurinclusieve landbouw’. Gedacht wordt aan meer insectenteelt.

Als disclaimer meldt de provincie in het ‘startproduct’ dat de kaarten van de focusgebieden geen harde plannen zijn, maar inzicht geven in ontwikkelrichtingen van ruimtelijke opgaven in deze gebieden. ,,Ze zijn bedoeld om het gesprek over ruimtelijke keuzes te voeren. Het is een eerste analyse, het heeft niet de pretentie volledig te zijn. Het is een inhoudelijke basis, om lopende het jaar 2022 te komen tot een voldragen provinciaal ruimtelijk perspectief voor heel Gelderland.” 

Nog voor de zomer wil de provincie in gesprek gaan met haar inwoners en andere betrokkenen, om hun ‘meningen en beelden’ bij de plannen op te halen. De ‘Gelderse puzzel’ wordt gelegd met als centrale vraag: ‘Hoe past alles samen en houden we Gelderland gaaf?’ 

Jannes Bijlsma