Menno de Vries maakte een documentaire over de Slag om Otterlo.
Menno de Vries maakte een documentaire over de Slag om Otterlo. Ted Walker Fotografie

De Vries (31) maakt docu over Slag om Otterlo: ‘Vergeten gevecht uit de oorlog’

18 april 2021 om 18:18 Historie

EDE Menno de Vries (31) heeft een documentaire gemaakt over de Slag om Otterlo. Sinds zaterdag 17 april, exact 76 jaar na dato, staan de beelden op YouTube. Dit is compleet met foto's van toen én door de geboren en getogen Edenaar gemaakte 3D animaties. ,,Dit is hét vergeten gevecht uit de Tweede Wereldoorlog op Nederlands grondgebied. Er waren meer dan duizend soldaten bij betrokken en er vielen ruim honderd doden. Het is mijn missie geworden om hier meer bekendheid aan te geven."

Je zou wellicht verwachten dat De Vries als kind al gefascineerd was door de oorlog. Dat is echter niet zo. ,,Het is eigenlijk pas de afgelopen tien jaar ontstaan. Ik begon met films en documentaires bekijken en ontdekte dat er nog zoveel meer is over de oorlog, naast de bekende gevechten als bijvoorbeeld Operatie Market Garden en de Slag om Normandië. Ik ben vervolgens onder andere gaan kijken naar wat zich destijds afspeelde op het Edese grondgebied." 

Soldaten die zich overgaven zijn uit nood geëxecuteerd

Al snel kwam de Slag om Otterlo voorbij die plaatsvond van 15 tot en met 17 april 1945. ,,Er zijn tanks en vlammenwerpers gebruikt, mortieren, een artilleriebombardement en er zijn tienersoldaten ingezet. Er zijn burgerdoden gevallen, soldaten die zich overgaven uit nood geëxecuteerd, urenlange omsingeling en veel man-tegen-man gevechten. Desondanks is deze heftige slag voornamelijk bij WW2-experts, zoals lokale amateur-historici, bekend en niet bij het grote publiek. Als niemand het oppakt, raakt het compleet in de vergetelheid en dat wil ik niet. Er ontstond bij mij een soort interne ambitie om het nieuw leven in te blazen. Filmen en monteren heb ik mezelf aangeleerd en tijdens mijn studie biomedische wetenschappen leerde ik in mijn vrije tijd 3D animaties maken om zo biologische processen beter te kunnen visualiseren. Deze vaardigheid kwam hier goed van pas."

Menno de Vries kwam steeds meer te weten over hetgeen zich vlak voor het einde van de oorlog afspeelde, waaronder in Otterlo. ,,Ik ben ook geïnspireerd door een programma van de BBC uit 2007. Hierin beschrijven een vader en zijn zoon verschillende veldslagen uit de 20e eeuw door middel van 3D animaties. Dat sprak mij enorm aan."

UITVOERIG De jonge documentairemaker besloot zich in te lezen en sprak uitvoerig met onder andere de lokale amateur-historicus Jan Vos; schrijver van een boek over Otterlo in de Tweede Wereldoorlog. ,,Hij heeft me enorm geholpen met zijn zeer gedetailleerde kennis over dit gevecht. Hij heeft veel onderzoek hiernaar gedaan en onder andere gesproken met Canadese veteranen en lokale ooggetuigen." De Vries begon met het schrijven van het script voor zijn documentaire. ,,Vervolgens heb ik de animaties gemaakt en dat was heel veel werk. Vorig jaar februari heb ik aan verschillende mensen een preview laten zien. Het leverde me diverse tips en adviezen op, waarbij met name Platform Militaire Historie Ede genoemd mag worden. Zo bleek het gebruik van vlammenwerpers in de Slag om Otterlo een veel grotere rol te spelen dan ik eerst dacht. Ook kreeg ik uit verschillende hoeken, waaronder het Kröller Müller museum, historische foto's. Daarnaast heb ik geacteerde gevechtsscenes gekocht en toegevoegd om het visueel extra aantrekkelijk te maken."

Het is mijn bedoeling dat de documentaire een groot publiek aanspreekt

Het eindresultaat is een documentaire van ruim een kwartier. Menno de Vries daarover: ,,Dat had zo een uur kunnen zijn, maar dat wilde ik niet. Heb het daarom flink in moeten korten. Het is mijn bedoeling dat de documentaire een groot publiek aanspreekt en dan moet het niet te lang zijn. Zelf kan ik uren naar dat soort beelden kijken, maar dat geldt niet voor iedereen. Het is nu laagdrempelig en in heldere taal. Dus zonder militair jargon. Ook heb ik een flink tempo aangehouden om het ook voor jongeren boeiend te maken." 

Voordat de docu voor 'iedereen' te zien was, keken enkele tientallen mensen er al naar. ,,Het doel was een première, vorig jaar bij de 75-jarige herdenking, door middel van een drive-in bioscoop in Otterlo. Door corona is dat helaas tot tweemaal toe afgelast. Daarom deel ik het nu met de wereld via YouTube. Overigens is de documentaire nog completer geworden, omdat ik een jaar extra de tijd had om het te finetunen." Dat delen via YouTube is internationaal, want de maker heeft ook een Engels ingesproken versie beschikbaar. ,,Als de Slag om Otterlo in de gemeente Ede al onbekend is, dan is dat in het buitenland zeker het geval. Diverse veteranen van deze slag noemden Otterlo in het rijtje van meest intensieve gevechten die ze hadden meegemaakt."

LIJSTJE Voor wat betreft de toekomst heeft De Vries het voornemen met meerdere producties te komen. ,,Ik heb een lijstje met soortgelijke verhalen, waarvan ik vind dat ze niet vergeten mogen worden. Dat geldt overigens ook voor de Duitse slachtoffers. Er zaten tieners tussen van pakweg dertien tot zestien jaar die verplicht moesten vechten. Deze kindsoldaten hadden geen ervaring en waren nog maar net in dienst, om vervolgens te sneuvelen. Dat is triest."

Door Barry Wensink

Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie
advertentie